X-Out: Resurfaced denkt aan iedereen

X-Out (spreek uit als crossout) is een horizontaal scrollende shooter (shmup) die in 1989 als eerst het levenslicht zag op de Commodore 64. De originele game is gemaakt en uitgegeven door Rainbow Arts, een gamestudio die het hart van menig homecomputereigenaar sneller doet kloppen. Een jaar laten verscheen die voor ZX Spectrum, Amstrad CPC, Atari ST en Commodore Amiga. De studio is eind jaren 90 opgegaan in THQ Duitsland, maar in 2022 heeft Ziggurat Interactive een hoop assets en gametitels van de failliete studio weten te bemachtigen. Het bedrijf heeft X-Out vervolgens opgepoetst, uitgebreid en uitgebracht voor pc, PlayStation 5, Xbox en Switch voor 19,99 euro.

Naast de normale versie zijn er ook duurdere varianten verschenen: een limited edition van 29,99 euro en een special edition van 49,99 euro. De limited edition is een fysiek exemplaar van de game met een papieren handleiding, terwijl de speciale versie ook een cd-soundtrack, collector’s box en artbook biedt. Daar staan informatie en afbeeldingen in die spelers nooit eerder vertoond waren.

X-Out is nat en verfrissend

X-Out is dus een shmup, een klassieke euroshooter die zich voor de verandering niet in de lucht of in de ruimte afspeelt, maar onder water. Hoewel dit niet de enige shooter is die zich in zo’n omgeving afspeelt, is het wel een van de weinige en dat is verfrissend. De aliens die jouw planeet aanvallen voelen zich blijkbaar als een vis in het water op jouw planeet en proberen de boel over te nemen vanuit de zee. Aan jou de taak om het water in te duiken om dit uitschot een kopje kleiner te maken met je speciale onderzeeërs.

De manier waarop je dit doet is, zelfs vandaag de dag, verfrissend vergeleken met veel andere shmups. Bij veel van dit soort games heb je een setje levens, terwijl je bij deze game slechts één leven hebt, of beter gezegd, één schip. Voordat je aan een level begint, kom je terecht in een winkel, waar je schepen en wapens kunt kopen. Ik zeg schepen, want je kunt meerdere schepen kopen en je vloot uitbreiden. Elk schip staat gelijk aan een leven; dus hoe meer schepen je koopt, hoe meer levens je hebt.

Keuze, variatie en vrijheid

Er zijn verschillende type schepen die je kunt kopen. Denk dan aan de Trilobyte, Stingray,  Squid en Shark, waarbij de Trilobyte het goedkoopst is en de Shark het duurst. Al deze schepen hebben verschillende uitbreidingsmogelijkheden. De Trilobyte kun je voorzien van twee opties en twee satellieten. Dat zijn kleine objecten die in de buurt van je schip vliegen en, afhankelijk van het model, projectielen afschiet of op vijanden afgaat. Het duurste schip kun je uitbreiden met maar liefst tien opties en drie satellieten. Bij opties moet je denken aan raketwerpers, schilden, smart bombs, krachtige secundaire wapens, een schild of een drone launcher. Sommige van deze opties zijn passief, terwijl je andere met een extra knop of het lang indrukken van de schietknop activeert. Mocht je overigens moe worden van het steeds moeten indrukken van de vuurknop, kun je ook achter elkaar blijven schieten door een van de triggers ingedrukt te houden.

Er is dus meer dan genoeg keuze en variatie. Steek je al je geld in één schip en bouw je dat zo vol met wapens dat je vijanden geen schijn van kans meer hebben? Of verdeel je je inkomsten over meerdere schepen die je, naarmate je meer verdient, langzaamaan voorziet van een steeds groter wapenarsenaal? Ga je voor de aanval en steek je al je geld in wapens, of juist voor de verdediging door te investeren in schilden en barrières om vijanden op afstand te houden?

Mocht je trouwens geen zin hebben in al dat gemix en gematch, dan kun je ook gebruikmaken van de prefabricator, die netjes met voorgeconfigureerde schepen aan komt zetten. Het kan allemaal en het zorgt ervoor dat de replayability van deze game behoorlijk hoog is. Ik ging in eerste instantie voor brute kracht en stak alles in één schip. Dat zorgde ervoor dat ik mij vrij makkelijk door de hordes aan vijanden kon schieten. Maar tegelijkertijd gaf het me lichte frustratie als ik per ongeluk tegen een rots op knalde en meteen een game over-scherm voor mijn neus kreeg.

De juiste knoppen

Als je dan eindelijk klaar bent met shoppen en bouwen, kan de actie beginnen. Er komen meteen flink wat verschillende soorten vijanden op je af die op je beginnen te schieten of kamikazestijl op je afkomen. Het is aan jou om dit alles te ontwijken of kapot te schieten. Dat is goed te doen. De game laat zich zowel met de d-pad, analoge stick of knoppen op het toetsenbord goed en accuraat besturen. Sommige vijanden zijn met één of twee hits al kapot, terwijl andere minstens het dubbele nodig hebben. Tussendoor word je zo nu en dan verrast door een “tussenbaas” die wat meer behendigheid en projectielen van jou vergt. Aan het einde van elke stage heb je een eindbaas. Dat is meestal een grote robot, alien of hybride die je soms behoorlijk het vuur aan de schenen legt. Als je die hebt verslagen, kom je weer in de winkel terecht. Daar kun je je vers verdiende credits uitgeven aan extra wapens, opties, satellieten en schepen.

Het navigeren door de wereld gaat vloeiend en het is goed te doen om alle vijanden te ontwijken. Mocht je je schip te langzaam vinden, dan kun je met een druk op de knop de snelheid aanpassen. Dit kan bijvoorbeeld heel handig zijn bij eindbazen die snel op je af komen. Ook het verlagen van de snelheid kan goed van pas komen. Als je moet navigeren door smalle gangetjes, is het toch fijn als je schip niet meteen naar de andere kant van het scherm schiet als je een richting op probeert te besturen. Het is mij al een paar keer overkomen dat ik mijn nagenoeg onoverwinnelijke schip te pletter sloeg tegen een stalagmiet, rots of muur. Je kunt dan nog zo sterk zijn, zo’n botsing overleef je niet.

Net als in andere schmups, maar…

Hoewel dit bij andere shmups ook zo is, voelde dat in deze game toch een beetje raar. Dat komt waarschijnlijk omdat je schip voor de rest wel tegen een stootje kan. Je kunt aardig wat kogels van vijanden incasseren voordat je schip kapot gaat. En zelfs als je tegen een vijand opvliegt, overleef jij het wel en de vijand niet. Sterker nog, je krijgt er zelfs een achievement of trophy voor als je dat een paar keer doet. De game lijkt daarin geen verschil te maken of er een klein kogeltje van een minisub tegen je aankomt of dat je tegen een gigantisch projectiel van een eindbaas aanvaart. Die kogels doen allebei evenveel schade. Het voelt dan een beetje oneerlijk aan dat je schip wel meteen kapot gaat als je tegen een steen aankomt.

Overigens is de game dan wel weer zo dat het je een handje helpt als je niet verder komt. Als je maar vaak genoeg dezelfde fout maakt, wordt de game onderbroken door een heuse cracktro. Je weet wel, die toffe schermen met animaties en chiptunes die je zag als je je illegaal gekopieerde of gekraakte game opstartte of als je onderdeel was van de demoscene. Dit scherm krijg je trouwens ook te zien als je de game start. In de cracktro worden opties ontgrendeld die de game makkelijker voor je maken. Die opties worden toegevoegd in het cracktroscherm, waardoor die overkomt als een trainer van weleer.

Trainers uit die tijd waren hacks die door de krakers waren toegevoegd aan gekraakte games om ze gemakkelijker te maken voor de speler. Denk daarbij aan oneindig levens, oneindig geld, levelselectie enzovoort. In deze game gaat het om opties als een verstevigde hull zodat je tegen objecten aan kunt komen zonder dat je schip kapot gaat of extra geld. Let wel op dat het schakelen van de opties de mogelijkheid tot het verdienen van achievements wegneemt.

Donny de demosceneveteraan

Als demosceneveteraan werd ik hier in elk geval erg blij van en de manier waarop deze cracktro is opgezet kan je zien dat de makers hun huiswerk goed hebben gedaan. Dat is niet zo heel gek, want Ziggurat heeft een aantal van de originele makers te pakken weten te krijgen en zij hebben gewerkt aan deze remake. Zo is de muziek door dezelfde artiest, Chris Hüelsbeck, geremasterd en heeft de broer van de man die verantwoordelijk was voor de graphics, Ogan Kandemiroglu, gewerkt aan de graphics voor deze game.

En alsof dit nog niet genoeg was om je retrohart sneller te laten kloppen, krijg je ook nog de keuze om de game te spelen met de originele Commodore 64- of Amigamuziek. Ook kun je de game in de spiegelmodus spelen. Die mogelijkheid moet je overigens wel verdienen en eerst vrijspelen. Een andere leuke extra is dat X-Out: Resurfaced geverifieerd is door Valve en dus perfect speelbaar is op de Steam Deck. Hierdoor kon ik de game uitgebreid testen toen ik onderweg was naar Mobile World Congress en op de terugweg naar huis.

Als we kijken naar de graphics van de game, lijkt daar weinig aan te zijn veranderd. Toch zijn ze door de broer van de (wijlen) graphics artist opnieuw gemaakt. Dat heeft alles te maken met dat die op moderne schermen zouden ogen als een grote blokkendoos. Door dezelfde graphics opnieuw te maken voor moderne schermen, zonder af te wijken van de originele stijl, heb je nog steeds het idee de Amiga-versie van de game te spelen. Ik vind dat een hele goede keuze, maar ik kan mij voorstellen dat de moderne gamer wellicht ook modernere graphics had verwacht voor een remake. Als extra hebben de makers wel nieuwe particle- en lighting-effecten toegevoegd om het toch wat moderner aan te laten voelen. Het is in mijn ogen een goede balans tussen oud en nieuw en het past goed bij deze game. Je kunt aan alles merken dat ze op de juiste knopjes van de retrofan weten te drukken.

X-Out: Resurfaced kopen?

Op de vraag of je X-Out: Resurfaced moet kopen kan ik redelijk kort zijn: ja! Ziggurat heeft puik werk afgeleverd en de tijd genomen de game naar deze eeuw te tillen zonder dat de ziel van het origineel verloren gaat. Het helpt daarbij dat de ontwikkelaars hulp hebben gehad van enkele originele makers. De game speelt heerlijk weg en is zowel voor de doorgewinterde shmupper goed te spelen als voor iemand die nog nooit een sidescrolling shooter heeft aangeraakt. De mogelijkheid je eigen schepen en vloot samen te stellen heeft niet alleen de tand des tijds goed doorstaan, maar is zelfs vandaag de dag nog een frisse wind in het shmuplandschap.

Mocht je je overdonderd voelen door de vele opties om je schepen en vloot samen te stellen, dan kun je met de prefabricator dit alles ontwijken zonder dat je het gevoel hebt dat je iets mist. Is de game dan alsnog te moeilijk voor je, dan komt de (cracktro)trainer om de hoek kijken om het allemaal wat makkelijker voor je te maken. Kortom, aan iedereen is gedacht. En in een tijd dat games je steeds meer aan het handje proberen te nemen, een zeer welkome toevoeging.

De review is geschreven door Donovan Kerssenberg, bekend van Donny_k. Donovan streamt een aantal dagen per week in de avond op zijn Twitch-kanaal.

De uitgever van X-Out: Resurfaced heeft ons een recensiecode opgestuurd. We hebben de game gespeeld op Steam Deck (pc). Voor meer gamereviews kun je terecht in ons uitgebreide recensiearchief.