Panic Playdate zet creatieve games voorop
De Panic Playdate is een unieke handheld die beschikt over een hendeltje. Daardoor speel je heel wat eigenzinnige games op dit apparaatje. Die games tref je niet zomaar aan op andere consoles en handhelds.
Toen ik de Panic Playdate bestelde in maart 2023, was ik er ontzettend laat bij. Dat gebeurde vlak nadat ik RetroReady officieel lanceerde op 1 maart 2023, en het leuk vond daar een review over te schrijven. Het wachten duurde tot medio september, toen ik eindelijk de mail ontving dat de unieke handheld mijn kant op kwam. Een week later was het zover en kon ik eindelijk ervaren wat tienduizenden mensen voor me al konden doen. Ik heb destijds in totaal 280 dollar uitgegeven aan de handheld, een hoesje en de verzending (plus btw). Dat komt neer op bijna 261 euro. De handheld zelf kost iets meer dan 185 euro (of 199 dollar).
Je kunt de Playdate alleen kopen via de officiële website van de aanbieder. Dat is het bedrijf Panic, dat eerder verantwoordelijk was voor droge en unieke videogames, zoals Untitled Goose Game. Dat ik pas in februari 2024 aandacht aan de handheld besteed heeft twee redenen. Ten eerste wilde ik flink wat games spelen voordat ik mijn oordeel velde. Een handheld als de Playdate is immers zo goed als zijn game-aanbod. Daarnaast is het zo dat het apparaatje sinds 13 februari 2024 gewoon te koop is en je niet maanden hoeft te wachten op je bestelling. Panic kan eindelijk de vraag bijbenen.
De Playdate kopen
Tenminste, het kan nog gebeuren dat je moet wachten voordat je Playdate binnenkomt. Maar de wachttijd is aanzienlijk korter dan bij mij, en de mensen die voor mij aan de beurt waren. De levering vindt nu plaats binnen enkele dagen tot weken (afhankelijk van de locatie). Daarnaast moet je er rekening mee houden dat je veel games waarschijnlijk moet gaan sideloaden. Er is een officiële winkel beschikbaar (de gecureerde Catalog), maar het gros van de games download je via Itch.io. In de winkel tref je 120 titels aan, terwijl die downloadpagina zo’n achthonderd spellen aanbiedt.
Maar niet getreurd: zodra je voor het eerst aan de slag gaat, kun je bijna een drie maanden vooruit met gratis games. Panic biedt namelijk elke week twee games aan dat je kunt downloaden voor niets, waardoor je de handheld goed leert kennen. Die spellen zijn onderdeel van het eerste seizoen; en die naam impliceert dat er mogelijk een tweede seizoen met gratis titels aanstaande is. Daar is op dit moment geen sprake van. Mocht het de fabrikant lukken om wederom meer dan twee dozijn games te ontwikkelen in het geniep, dan is dit een optie. Reken er echter voorlopig niet op.
Wat is de Playdate?
Aan die 24 spellen heb je denk ik meer dan genoeg. Want ze zijn allemaal net even anders en laten zien wat de Playdate in huis heeft. Dit is een unieke handheld die is voorzien van een enkele (en redelijk stroeve) d-pad, twee actieknoppen (die horizontaal geplaatst zijn) en een hendel aan de zijkant. Verder tref je er een menuknop op aan en zit bovenop de vergrendel- en powerknop. De Playdate-ervaring is compleet dankzij de enkele speaker naast het zwart-witscherm, de usb-c-poort voor het opladen en de koptelefoonaansluiting. Dat maakt de handheld simpel en toegankelijk.
Zo op het eerste gezicht is het een vreemd product. Maar als je kijkt naar wat Nintendo uitbrengt op de markt, zoals de Nintendo DS, dan weet je dat gamers opmerkelijke gameproducten kunnen waarderen. Dat display voorop heeft een resolutie van 400 bij 240 pixels en beschikt niet over kleuren of achtergrondverlichting. Dat betekent dat je ouderwets een lichtbron moet op zoeken om iets te kunnen zien. Dat kun je als een nadeel zien, maar het betekent tegelijkertijd dat je in fel zonlicht perfect zicht hebt op je games. Dat is met veel mooiere displays tegenwoordig niet het geval.
Spelen met de hendel
Omdat het scherm vrij beperkt is, moeten game-ontwikkelaars flink hun best doen om spellen leuk te maken. Je kunt niet leunen op flitsende graphics, waardoor games het echt van hun gameplay moeten hebben. Dankzij dat hendeltje aan de zijkant is dat heel goed mogelijk. Wanneer je daar namelijk aan draait, dan kunnen er verschillende dingen gebeuren. Je kunt bijvoorbeeld een peddel ronddraaien in een cirkel, en daardoor een soort combinatie van Breakout (ik noem dat spel zelf altijd Alleyway) en Astroids spelen. Of je bedient iemand die de golven op een surfboard trotseert.
Aangezien er bijna duizend games beschikbaar zijn, bestaan er gelukkig heel veel goede games die op een eigenzinnige manier gebruikmaken van deze unieke bedieningsmethode. De hendel zelf voelt solide aan en draait lekker door. Hij geeft bovendien voldoende bewegingsruimte, waardoor je tijdens het spelen subtiele bewegingen kunt uitvoeren. Je hebt daardoor een groot gevoel van controle over wat er op het zwart-witscherm gebeurt. Er zit tot slot een magneetje in, waardoor je hem ook prettig kunt opbergen – het gele gedeelte berg je dan op binnen de behuizing.
WarioWare en Yoshi
De Playdate is echt bedoeld als een handheld waarmee je loze momenten op een dag vult. Je hoeft hier geen games op te verwachten die je uren onafgebroken gaan bezighouden, of waar je complete weekenden aan kunt verslijten. Tijdens het spelen had ik heel vaak het gevoel uitgebreidere WarioWare-minigames te spelen. Spelletjes die iets meer om het lijf hebben dan een minigame, en je kunt spelen en wegleggen wanneer je wil. De Playdate is mijns inziens uitermate geschikt voor met name puzzelspellen en rustige titels en die tref je dan ook veelal aan op de twee koopplekken.
Verder moet ik heel erg denken aan oude Gameboy Color- en Gameboy Advance-games die gebruikmaken van een bewegingssensoren. Denk dan aan Kirby Tilt ‘n’ Tumble (die nu via Nintendo Switch Online speelbaar is) en Yoshi’s Universal Gravitation. Daar moest je de handheld zelf heen en weer bewegen om verder te komen in de games; bij de Playdate is het zo dat je hiervoor dat hendeltje gebruikt. In sommige games kun je de ondergrond kantelen om bijvoorbeeld een balletje aan het rollen te krijgen. Dat levert in veel gevallen toffe en uitdagende scenario’s op.
Heel erg speels
Je kunt sommige games zonder de hendel bedienen. Dan gebruik je gewoon de twee actieknoppen en / of de d-pad. Ook hier gaat het dan om een serie simpele spellen, die wederom bedoeld zijn voor het vullen van de tijd. Geen van de games vergen veel aandacht, wat soms een verademing kan zijn wanneer je zo’n ervaring vergelijkt met veeleisende shooters, racegames, rpg’s of platformers op moderne spelcomputers. Natuurlijk tref je dit soort games ook op je smartphone aan, en zelfs op de Xbox Series X en PlayStation 5 als je goed zoekt, maar die missen toch een bepaalde charme.
En dat is echt de kracht van de Playdate. Alles staat in het teken van speelsheid. Vanaf het eerste moment dat je de handheld activeert, tot aan het downloaden, uitpakken en spelen van de games. Het voelt zelfs een beetje Nintendo-achtige op sommige momenten, omdat alles heel vrolijk oogt. Bovendien is het idee van een hendel op een handheld ontzettend bizar – maar binnen dit complete pakket aan plezier en speelsheid past het allemaal. De gele kleur van de handheld, inclusief de net wat oncomfortabele, vierkante vorm, dragen allemaal hun steentje bij in dat opzicht.
Playdate de moeite waard?
Die afwijkende vorm en het gebrek aan achtergrondverlichting zijn eigenlijk de enige twee nadelen die ik heb ondervonden aan mijn tijd met de Panic Playdate. Dat eerste punt went vanzelf, en voor dat tweede punt moet je soms even een andere gamehouding aannemen. Het zijn dus geen onoverkomelijke eigenschappen die heel veel roet in het eten gooien. Uiteindelijk draait het om de fun en de games van de Playdate, en op dat vlak scoort de handheld zeer goed. De games die je speelt zijn misschien niet uniek, maar voelen wel eigenzinnig en fris aan door de hendel.
Bovendien zorgt dat zwart-witscherm voor een lekker ouderwets retrogevoel. De games worden gemaakt met pixelart van hoge kwaliteit en bieden meer dan genoeg vermaak. Daar kun je andere handhelds of smartphones voor gebruiken, maar de ervaring van de Playdate voelt uniek genoeg om toch een aanbeveling mee te geven. De games zijn simpel en toegankelijk, maar zullen, net als de handheld zelf, de handheldmarkt niet op z’n kop zetten. Onderaan de streep heb je de Playdate niet nodig. Maar als je net even wat anders zoekt qua game-ervaringen, dan heb je die hier gevonden.
