OneXSugar Sugar 1 schudt het conceptuele karakter niet van zich af

Dat de markt voor nieuwe retrohandhelds niet stilstaat, bewijst de OneXSugar Sugar 1 wel. Dit is een experimentele Android-handheld voorzien van een tweede scherm en een karakter dat doet denken aan een basale Transformer. Je kunt dat tweede display namelijk inklappen en de controllers aan de zijkanten de andere kant opvouwen, waardoor je speelt op een horizontale, draagbare spelcomputer. Of je dat ook allemaal wil doen, is een tweede – want het lukt het apparaat niet zijn conceptuele karakter af te schudden.

Het helpt ook niet dat de OneXSugar Sugar 1 flink aan de prijs is. Ik heb het apparaat op Indiegogo gesteund voor een omgerekende prijs van pakweg 530 euro. Daar kwam later nog 125 euro aan btw en verwerkingskosten bij; alles bij elkaar was ik dus 665 euro kwijt. Via Indiegogo kregen de backers 100 dollar korting op de aanschafprijs, waardoor je dus nog eens 85 euro extra zal betalen wanneer je hem bij de fabrikant of een online shop bestelt. De Sugar 1 heeft daardoor een prijskaartje van maar liefst 750 euro.

Het heden en de toekomst

Dat levert de retrohandheld een dubieus record op: de Sugar 1 is nu de duurste Android-handheld die ik in mijn handen gehad heb. Maar levert zo’n premium prijs ook een hoogwaardig karakter op? Het korte antwoord is nee, maar dat neemt niet weg dat het idee voor zo’n handheld geen ruimte zou verdienen. Want in de basis kan ik dergelijke conceptproducten altijd waarderen, omdat ze iets kunnen zeggen over de toekomst van soortgelijke apparaten. Dit model zegt bovendien ook veel over het heden.

En dan met name over het software-aanbod op Android. Nu is het geen geheim dat Android en zijn apps niet gebouwd is om rekening te houden met een tweede scherm, maar dan nog laten de apps die dat wel doen vaak nog wat te wensen over. Zo krijg ik MelonDS helemaal niet aan de praat op dit ding. Ik zit flink te stoeien met de schermindeling, maar ook het binden van knoppen gaan niet van harte. Zodra ik een actieknop wil instellen, reageert MelonDS op de input in plaats van het vastzetten. De emulator is daardoor onbruikbaar.

Meer dan genoeg kracht

Voordat ik wat dieper inga op de softwareproblemen is het goed om eerst te vertellen wat de OneXSugar Sugar 1 precies voor handheld is. Voor die 750 euro haal je wel high-end specificaties in huis. Dit is één van de eerste lichting handhelds die werkt met de Qualcomm Snapdragon G3X Gen 3, de opvolger van de chipsets die we onder meer in de Ayaneo Pocket DMG en Pocket Evo en Ayn Odin 2 Portal. Samen met 16 GB aan werkgeheugen heb je genoeg kracht en snelheid voor zelfs de modernste games.

Aan alles lijkt gedacht. De Sugar 1 heeft twee oled-panelen, een batterij met veel vermogen (5.600 mAh), een usb-c-poort, een micro-sd-kaartsleuf, hall effect-sticks, microschakelaars onder de vier schouderknoppen, trilmotoren en zelfs de nieuwe wifi 7-standaard. Aan moderne gemakken dus geen gebrek. Het systeem draait daarnaast op Android 14. Nu is dat niet de meest recente versie, maar het duurt gelukkig nog wel even voordat Google en appontwikkelaars hun ondersteuning hiervoor intrekken.

Wel of niet comfortabel?

En net zoals de OneXSugar Sugar 1 zelf heeft het draagcomfort een dubbel karakter. Zodra je alles helemaal uitvouwt, en dus beide schermen tegelijkertijd gebruikt, merk je dat de bovenkant net wat zwaarder is dan de onderkant. Daardoor heeft die de neiging wat naar achteren te leunen, maar ik stoor me hier niet aan. Je vingers vallen prettig over de schouderknoppen heen en klampen zich moeiteloos vast aan de achterkant. In het midden is de handheld platter dan aan de zijkanten, waardoor je handen de ruimte krijgen.

Klap je het kleinere display naar achteren en vouw je de controllerelementen omhoog, dan is het een ander verhaal. Nu vind ik de ronde hoeken onderin wel fijn, maar de vierkante randen bovenop doen je handpalmen geen plezier. Bovendien leun je soms met je vingers op het tweede scherm, waar ik een hekel aan heb (dat levert onnodig veel vingerafdrukken op). De linker hall effect-stick bevindt zich in deze positie ook onder de provisorische vierpuntdruktoets; de plaatsing vind ik zelden fijn op een handheld voor 3d-games.

Haast magisch

Welke stand je ook gebruikt, in beide gevallen zijn de knoppen goed bereikbaar. Je hoeft niet overdreven met je duim over de pookjes heen te leunen. De microschakelaars reageren snel en accuraat en draaien mee met de indeling van de Sugar 1. Als je het actieknopje rechts instelt als A en de handheld en z’n controllerdelen omdraait, dan is de rechterknop nog steeds A. Dit is echt briljant en scheelt een hoop gedoe met het constant updaten van instellingen. Nu vind ik wel dat je dit mag verwachten, maar toch fijn dat dit zo werkt.

Dit werkt desondanks toch iets anders dan je zou verwachten. Je hoeft hiervoor namelijk niet de twee delen helemaal om te draaien. Op het moment dat je de magneet lostrekt (de onderdelen zitten met kleine magneten vast), dan registreert de OneXSugar-handheld dit als een kanteling. Echt slim is het systeem dus niet, maar heel veel last heb je hier niet van. De eerste paar keer dat je kantelt en vouwt, voelt het haast als magie. En dat heeft een technologisch product bij mij al een tijdje niet meer teweeggebracht. Chapeau.

Stevige bouwkwaliteit

Het enige waar je even rekening mee moet houden is dat de vier interfaceknoppen niet meedraaien. Waar start in de ene configuratie aan de buitenkant zit, zit die in de andere aan de binnenkant. Dat is een klein probleem, maar niets onoverkomelijk, gelukkig. Verder ben ik erg te spreken over de stevige bouwkwaliteit van het apparaat. Het plastic voelt glad en hoogwaardig aan en ik heb niet het idee dat die losse kantelbare controllers snel afbreken onder normale omstandigheden. Alles lijkt goed vast te zitten.

Wat ik verder waardeer is dat je per indeling op andere manieren toegang hebt tot de power- en volumeknoppen. In de DS-stand zit de aan/uit-knop links, onder de sd-kaartsleuf. Rechts tref je dan een ouderwets volumewieltje aan. Gebruik je de horizontale vorm dan zitten de drie knoppen rechts bovenop. Toegegeven: de powerknop zit net wat te veel naar rechts om blind te kunnen vinden, maar over het algemeen hoef je dus geen mogelijkheden te missen wanneer je de ene configuratie boven de ander verkiest.

Het grote probleem

Het grote probleem waar de OneXSugar Sugar 1 last van heeft, is de software. Nog niet eens Android 14, met allerlei Chinese apps aan boord. Maar het gebrek aan goede apps waarmee je momenteel Nintendo Wii U-, DS- en 3DS-spellen mee speelt, speelt de hardware parten. Daar kan de fabrikant an sich niets aan doen – deze partij levert het apparaat en is verder niet verantwoordelijk voor de software. Prima standpunt, maar als je 750 euro of meer betaalt, dan mag je wel een handheld verwachten die zijn beloftes nakomt.

OneXSugar levert zelf geen apps mee om games te kunnen spelen op twee schermen. Het bedrijf gaat er volledig vanuit dat de community dit probleem aanpakt. Dat is een houding die we vaker tegenkomen; dit gaat meestal wel goed, omdat er al goede emulators voor een hoop systemen bestaan. Maar voor handhelds met twee displays is dat nog niet echt het geval. Of de Ayn Thor, Anbernic RG DS en Ayaneo Pocket DS last gaan hebben van dezelfde euvels, hoop ik niet – maar op dit moment heb ik er een hard hoofd in.

Boterzachte framerates

Ik heb vier emulators uitgeprobeerd: Azahar en MelonDS (waarmee het helaas niet lukte de instellingen voor de Retroid Pocket Dual Screen Add-on over te nemen) en Drastic en CitraMMJ. Met de laatste twee emulators lukt het me wel om games op twee schermen te spelen. Redelijk probleemloos ook: met een aantal simpele aanpassingen en knoppenbindingen heb ik de meeste spellen gewoon kunnen spelen. En dankzij de krachtige hardware kan dat in hogere resoluties en boterzachte framerates; niets op aan te merken.

Behalve dan dat het systeem last heeft van twee kuren. Op het moment dat ik iets via het kleinere scherm wil regelen en een touchscreenelement wil bedienen, dan lopen de emulators vast. Ze sluiten zichzelf af, maar alleen op het kleine scherm. Nu heeft OneXSugar daar wel iets op bedacht. Binnen het systeem tref je een extra menu aan waarmee je snel belangrijke opties wijzigt. Daar kun je instellen dat zowel het bovenste als onderste display moet fungeren als touchscreen. En ja, dan werkt het scherm onderop.

Gedoe met emulators

Maar dit brengt een nieuw probleem aan het licht; in elk geval bij Drastic. Want die vergroot het beeld op het moment dat je dat doet. Zo groot zelfs, dat een deel van de gameplay buiten beeld valt. Mocht je die extra instelling niet activeren, dan kun je de aanraakopties met het bovenste scherm aantikken, maar dat moet je dan maar op goed gevoel doen en weten waar je moet mikken. Het is niet zo dat ik de fabrikant hierop kan aanspreken, maar anderzijds kun je hem emulatormakers ook niet kwalijk nemen. Vreemde situatie.

Tot slot duurde het best een tijdje voordat ik doorhad hoe het systeem ‘denkt’. Wanneer je de OneXSugar Sugar 1 namelijk in de DS-modus gebruikt, dan zit het onderste scherm als het ware boven. Dat vergt een andere denkwijze bij het instellen. Het grote scherm, en de horizontale stand, is de standaardmodus. Je moet het dan ook letterlijk omdraaien bij het uitklappen van dat kleinere display, dat daarna onderop zit. Maar voor de Sugar 1 zit dit schermpje dus bovenop, ook wanneer je hem omdraait en die voor jou onderop zit.

OneXSugar Sugar 1 kopen?

Ondanks veel positieve bevindingen kan ik de OneXSugar Sugar 1 niet in deze staat aanbevelen aan het grote publiek. Ben je iemand die het niet erg vindt om met zowel hardware of software te stoeien en heb je er het geld voor over om een typisch, experimenteel product van de eerste generatie te kopen, dan kun je hier je lol niet op. Je zult veel tijd kwijt zijn aan het instellen en optimaliseren van de emulators en in sommige gevallen tegen de muur aanlopen. Dat is niet iets wat ik graag wil zien wanneer ik ergens 750 euro voor betaal.

Los van de software bestaan er wat haken en ogen. Het apparaat is niet heel comfortabel, je moet het zonder koptelefoonaansluiting doen en de batterijduur laat wat te wensen over. Bovendien weet ik niet hoe lang de fabrikant de handheld blijft ondersteunen. Je bent in elk geval aan de community overgeleverd om hier wat van te maken. Ik vermoed dat ik dat straks ook zeg over de andere vouwhandhelds; maar kijkende naar het concept van de Sugar 1 telt dit toch wat zwaarder mee. Het overstijgt zijn conceptkarakter helaas niet.

Voor meer handheldreviews kun je terecht in ons overzicht. Meld je daarnaast aan bij onze Discord, waar we het over games, controllers en natuurlijk handhelds hebben!